Syndrom kuwady, na czym polega, definicja, przyczyny

Kiedy kobieta spodziewa się dziecka, uwaga wszystkich naturalnie skupia się na niej i jej rozwijającej się ciąży. Ale co, jeśli przyszły ojciec również zaczyna doświadczać objawów przypominających ciążowe dolegliwości? Mdłości, zmęczenie, wahania nastroju, a nawet przyrost wagi – czy to możliwe? Okazuje się, że tak, a zjawisko to ma swoją nazwę: Syndrom Kuwady.

Syndrom Kuwady: Niezwykła więź ojca z ciążą

Czym jest Syndrom Kuwady? Definicja

Syndrom Kuwady, znany również jako ciąża współczulna, to fascynujące zjawisko, w którym przyszli ojcowie doświadczają objawów somatycznych i psychologicznych, typowych dla ciąży, porodu lub połogu ich partnerek. Nazwa "Kuwada" pochodzi od francuskiego słowa "couvade", oznaczającego "wysiadywanie jajek" lub "wylęganie", i odnosi się do rytualnych praktyk niektórych kultur, w których mężczyźni symulują poród. Współcześnie jednak Syndrom Kuwady nie jest rytuałem, lecz nieświadomą reakcją organizmu i psychiki mężczyzny na ciążę partnerki.

Warto podkreślić, że Syndrom Kuwady nie jest uznawany za chorobę psychiczną w międzynarodowych klasyfikacjach, takich jak DSM-5 czy ICD-10/11. Jest to raczej zbiór objawów psychofizycznych, często o charakterze psychosomatycznym, które pojawiają się w okresie ciąży partnerki i zazwyczaj ustępują po porodzie.

Objawy Syndromu Kuwady: Fizyczne i emocjonalne

Objawy Syndromu Kuwady mogą być bardzo różnorodne i uderzająco przypominać te, które doświadczają kobiety w ciąży. Możemy podzielić je na dwie główne kategorie:

• Objawy fizyczne:
  • Mdłości i wymioty – często poranne.
  • Zmęczenie, osłabienie, problemy ze snem.
  • Bóle brzucha, skurcze, bóle pleców, a nawet bóle zębów.
  • Wahania apetytu, zachcianki pokarmowe lub awersje.
  • Przyrost masy ciała – zwłaszcza w okolicy brzucha.
  • Wzdęcia, zaparcia lub biegunki.
  • Bóle głowy, zawroty głowy.
• Objawy emocjonalne i psychologiczne:
  • Wahania nastroju, drażliwość, lęk, niepokój.
  • Zwiększona wrażliwość, płaczliwość.
  • Depresja lub stany lękowe – szczególnie w trzecim trymestrze.
  • Problemy z koncentracją.
  • Zwiększona empatia wobec partnerki.

Ciekawostka: Niektórzy mężczyźni zgłaszają nawet uczucie „kopania” dziecka w brzuchu, mimo że jest to fizjologicznie niemożliwe. To pokazuje, jak silna może być psychologiczna identyfikacja z partnerką.

Potencjalne przyczyny Syndromu Kuwady

Mimo że Syndrom Kuwady nie jest w pełni zrozumiany, naukowcy i psychologowie przedstawiają kilka teorii, które próbują wyjaśnić jego pojawienie się:

• Czynniki psychologiczne:
  • Silna empatia i identyfikacja: Mężczyźni, którzy są bardzo zaangażowani emocjonalnie w ciążę partnerki i mocno utożsamiają się z jej doświadczeniami, mogą nieświadomie 'przejmować' jej objawy.
  • Stres i lęk: Perspektywa ojcostwa, odpowiedzialności, zmian życiowych może wywoływać znaczny stres, który manifestuje się somatycznie.
  • Zazdrość lub rywalizacja: Niektórzy teoretycy sugerują, że może to być nieświadoma zazdrość o zdolność kobiety do noszenia dziecka lub chęć bycia w centrum uwagi.
  • Pragnienie bycia częścią procesu: Mężczyźni mogą czuć się wykluczeni z fizycznego aspektu ciąży i nieświadomie dążyć do 'uczestnictwa' poprzez doświadczanie objawów.
• Zmiany hormonalne:
  • Badania sugerują, że u niektórych przyszłych ojców mogą występować zmiany w poziomie hormonów, takich jak testosteron (spadek), estrogen (wzrost), prolaktyna (wzrost) i kortyzol (hormon stresu). Te zmiany mogą być odpowiedzią na bliskość fizyczną i emocjonalną z ciężarną partnerką oraz na stres związany z oczekiwaniem na dziecko.
• Czynniki kulturowe i społeczne:
  • W niektórych kulturach istnieje presja na mężczyzn, aby aktywnie uczestniczyli w ciąży, co może wzmacniać psychologiczną podatność na Syndrom Kuwady.
  • Współczesna rola ojca, która coraz częściej wykracza poza bycie jedynie 'żywicielem rodziny' i obejmuje aktywne zaangażowanie w opiekę nad dzieckiem od samego początku, również może sprzyjać temu zjawisku.

Kto doświadcza Syndromu Kuwady?

Syndrom Kuwady nie jest zjawiskiem powszechnym, ale też nie jest rzadkością. Szacuje się, że dotyka on od 10% do nawet 60% przyszłych ojców, choć zazwyczaj objawy są łagodne i przemijające. Najczęściej pojawiają się one w pierwszym trymestrze ciąży (równolegle z najintensywniejszymi dolegliwościami u partnerki) oraz ponownie w trzecim trymestrze, w miarę zbliżania się terminu porodu i wzrostu napięcia. Mężczyźni, którzy są bardziej empatyczni, wrażliwi i zaangażowani w związek, mogą być bardziej podatni na jego wystąpienie.

Czy Syndrom Kuwady wymaga leczenia?

W większości przypadków Syndrom Kuwady nie wymaga specjalistycznego leczenia. Objawy zazwyczaj ustępują samoistnie po porodzie, gdy mężczyzna może skupić się na opiece nad noworodkiem i aktywnie uczestniczyć w nowej roli ojca. Ważne jest jednak, aby przyszły ojciec miał świadomość, że to, czego doświadcza, jest naturalną reakcją i nie powinien czuć się z tym źle.

Jeśli jednak objawy są bardzo nasilone, utrudniają codzienne funkcjonowanie, prowadzą do silnego lęku, depresji lub znaczącego dyskomfortu, warto rozważyć konsultację z psychologiem lub lekarzem. Terapia może pomóc w radzeniu sobie ze stresem, lękiem i niepokojem związanym z oczekiwaniem na dziecko oraz w zrozumieniu i akceptacji własnych reakcji. Wsparcie emocjonalne ze strony partnerki i otoczenia jest kluczowe.

Syndrom Kuwady to przypomnienie o głębokiej i często niedocenianej więzi między przyszłymi rodzicami. To niezwykły dowód na to, jak silny może być wpływ psychiki na ciało oraz jak bardzo mężczyźni mogą być zaangażowani w proces oczekiwania na dziecko, nawet na poziomie fizjologicznym. Zrozumienie tego zjawiska pozwala na większą empatię i wsparcie dla przyszłych ojców w tym wyjątkowym czasie.