Za co odpowiada sterownik ABS?

Czy kiedykolwiek podczas gwałtownego hamowania poczułeś charakterystyczne pulsowanie pedału hamulca pod stopą? To znak, że do akcji wkroczył system ABS, a jego sercem i mózgiem jest właśnie sterownik ABS. Ten niepozorny element elektroniczny to jeden z kluczowych strażników Twojego bezpieczeństwa na drodze, odpowiadający za znacznie więcej niż tylko zapobieganie blokowaniu się kół.

Mózg całej operacji

Sterownik ABS, nazywany również modułem lub jednostką sterującą, to zaawansowany mikrokomputer, którego głównym zadaniem jest analiza i przetwarzanie danych w czasie rzeczywistym. Działa on jak centrum dowodzenia dla całego układu zapobiegającego blokowaniu kół podczas hamowania. Jego praca opiera się na nieustannym monitorowaniu tego, co dzieje się z każdym kołem pojazdu.

Jakie dane analizuje?

Podstawowym źródłem informacji dla sterownika są czujniki prędkości obrotowej kół. W każdym kole zamontowany jest czujnik, który bez przerwy wysyła do sterownika sygnały o aktualnej prędkości obrotowej. Sterownik porównuje te dane z prędkością pojazdu oraz prędkościami pozostałych kół. Jeśli podczas hamowania wykryje, że jedno z kół zaczyna obracać się znacznie wolniej od pozostałych lub jest bliskie zatrzymania, interpretuje to jako ryzyko poślizgu i zablokowania.

Jakie działania podejmuje?

Gdy sterownik zidentyfikuje ryzyko, natychmiast wysyła polecenie do modulatora hydraulicznego. To właśnie ten element, na sygnał od sterownika, błyskawicznie zmniejsza i przywraca ciśnienie w układzie hamulcowym dla konkretnego koła. Proces ten odbywa się wielokrotnie w ciągu sekundy, co kierowca odczuwa jako wspomniane wcześniej pulsowanie pedału hamulca. Dzięki temu koło nie zostaje zablokowane, a kierowca zachowuje zdolność sterowania pojazdem, co pozwala na ominięcie przeszkody nawet podczas awaryjnego hamowania.

Więcej niż tylko hamowanie

We współczesnych samochodach rola sterownika ABS jest znacznie szersza. Stał się on fundamentem dla wielu innych, zaawansowanych systemów bezpieczeństwa. Wykorzystując te same czujniki i elementy wykonawcze, sterownik ABS zarządza również takimi systemami jak:

• ESP (Elektroniczny program stabilizacji) – Gdy czujniki wykryją, że pojazd wpada w poślizg (nadsterowność lub podsterowność), sterownik przyhamowuje odpowiednie koła, aby ustabilizować tor jazdy.
• TCS (System kontroli trakcji) – Podczas ruszania lub przyspieszania na śliskiej nawierzchni, system zapobiega buksowaniu kół, przyhamowując to, które traci przyczepność.
• EBD (Elektroniczny rozdział siły hamowania) – System ten optymalizuje siłę hamowania pomiędzy przednią a tylną osią, dostosowując ją do aktualnego obciążenia pojazdu, co skraca drogę hamowania.

Ciekawostka

Czy wiesz, że pierwsze, w pełni skomputeryzowane systemy ABS dla samochodów osobowych pojawiły się pod koniec lat 70. XX wieku? Jednak ich korzenie sięgają znacznie wcześniej – już w latach 20. opracowano mechaniczne systemy zapobiegające blokowaniu kół dla… samolotów! Miały one na celu zapobieganie pękaniu opon podczas lądowania.

Gdy sterownik zawodzi

Awaria sterownika ABS lub któregoś z elementów systemu (np. czujnika) jest sygnalizowana zapaleniem się charakterystycznej kontrolki ABS na desce rozdzielczej. Co to oznacza dla kierowcy? Podstawowy układ hamulcowy zazwyczaj wciąż działa, ale samochód pozbawiony jest wsparcia systemów ABS, ESP czy TCS. Oznacza to, że podczas gwałtownego hamowania koła mogą się zablokować, prowadząc do utraty kontroli nad pojazdem. Dlatego też świecącej kontrolki ABS nie należy ignorować i jak najszybciej udać się do serwisu w celu diagnostyki.