Zarabiaj na spadkach giełdowych

Wizja giełdowej bessy dla większości inwestorów maluje się w ciemnych barwach – spadające indeksy, topniejące portfele i wszechobecny strach. Jednak w świecie finansów każda sytuacja ma dwie strony. Istnieje bowiem grupa wytrawnych graczy, dla których rynkowe spadki nie są katastrofą, lecz precyzyjnie wykorzystywaną okazją do zarobku. Jak to możliwe, by zarabiać, gdy rynek traci na wartości? Zapraszamy do świata strategii, które pozwalają grać na przekór rynkowym trendom.

Czym jest krótka sprzedaż?

Podstawowym i najbardziej znanym sposobem zarabiania na spadkach jest tak zwana krótka sprzedaż (ang. short selling). Wbrew intuicji, polega ona na sprzedaży aktywów, których... jeszcze nie posiadamy. Brzmi skomplikowanie? W praktyce mechanizm jest logiczny. Inwestor, przewidując spadek ceny danej akcji, pożycza ją od brokera i natychmiast sprzedaje na rynku po aktualnej, wysokiej cenie. Jego celem jest odkupienie tej samej akcji w przyszłości, ale już po niższej cenie, a następnie zwrócenie jej brokerowi. Różnica między ceną sprzedaży a ceną odkupu, pomniejszona o prowizje, stanowi jego zysk.

Mechanizm w praktyce

Wyobraźmy sobie, że akcje firmy "XYZ" kosztują 100 zł. Przewidujesz, że ich cena spadnie z powodu słabych wyników finansowych. Proces wyglądałby następująco:

1. Pożyczasz od swojego brokera 10 akcji firmy "XYZ".
2. Natychmiast sprzedajesz je na giełdzie, inkasując 1000 zł (10 x 100 zł).
3. Twoje przewidywania się sprawdzają i po tygodniu cena akcji spada do 70 zł.
4. Odkupujesz 10 akcji z rynku za 700 zł (10 x 70 zł).
5. Zwracasz pożyczone akcje brokerowi. Twój zysk brutto wynosi 300 zł (1000 zł - 700 zł).

Potencjalne zyski i... nieograniczone ryzyko

Krótka sprzedaż kusi potencjalnie szybkimi zyskami w okresie rynkowej paniki, jednak jest to strategia obarczona ogromnym ryzykiem. Warto zrozumieć kluczową asymetrię. Maksymalny zysk z krótkiej sprzedaży jest ograniczony – akcja może spaść co najwyżej do zera, co oznacza, że zysk nie przekroczy jej początkowej wartości. Z drugiej strony, potencjalna strata jest teoretycznie nieograniczona. Jeśli cena akcji, zamiast spaść, zacznie gwałtownie rosnąć, będziesz zmuszony odkupić ją po znacznie wyższej cenie, niż ją sprzedałeś, co może prowadzić do katastrofalnych strat, przewyższających początkową inwestycję.

Ciekawostka: Short Squeeze

Ekstremalnym ryzykiem jest zjawisko zwane "short squeeze". Dzieje się tak, gdy wielu inwestorów grających na spadek jest zmuszonych do jednoczesnego zamykania swoich pozycji (odkupowania akcji) z powodu nieoczekiwanego wzrostu cen. Ten masowy popyt dodatkowo napędza cenę w górę, tworząc błędne koło i potęgując straty "shortujących".

Inne sposoby na grę na spadki

Krótka sprzedaż to nie jedyna droga. Istnieją inne, często bardziej dostępne dla indywidualnych inwestorów instrumenty, które pozwalają zarabiać na spadkach.

Kontrakty terminowe i CFD

Kontrakty na różnicę kursową (CFD) oraz kontrakty terminowe (futures) to instrumenty pochodne, które pozwalają spekulować na zmianie ceny aktywa bazowego bez jego fizycznego posiadania. Otwierając pozycję "sprzedaj", zarabiasz, gdy cena instrumentu spada. Kluczowym elementem jest tu dźwignia finansowa, która zwielokrotnia zarówno potencjalne zyski, jak i straty, co czyni te instrumenty narzędziem dla bardzo świadomych i doświadczonych inwestorów.

Opcje Put

Opcja sprzedaży (put option) daje jej nabywcy prawo, ale nie obowiązek, do sprzedaży określonego aktywa po ustalonej cenie (cenie wykonania) w określonym czasie. Jeśli cena rynkowa akcji spadnie poniżej ceny wykonania opcji, jej wartość wzrośnie. Zaletą opcji jest z góry określone ryzyko – maksymalna strata jest ograniczona do kwoty zapłaconej za opcję (premii).

Fundusze ETF typu "short"

Na rynku dostępne są również fundusze typu ETF (Exchange Traded Fund), które mają na celu odwzorowanie odwrotności wyniku danego indeksu giełdowego. Na przykład, jeśli indeks WIG20 spadnie o 1%, fundusz ETF typu "short" na ten indeks powinien zyskać około 1%. Są one stosunkowo prostym sposobem na grę na spadki, jednak należy pamiętać, że najlepiej sprawdzają się w krótkich horyzontach czasowych ze względu na specyfikę ich konstrukcji i mechanizm procentu składanego.

Kto powinien rozważyć taką strategię?

Zarabianie na spadkach to domena zaawansowanych i doświadczonych uczestników rynku. Wymaga nie tylko głębokiej wiedzy o mechanizmach rynkowych, ale także żelaznej dyscypliny psychicznej i rygorystycznego zarządzania ryzykiem. Dla wielu profesjonalistów nie jest to główna strategia, a raczej narzędzie do zabezpieczania (hedgingu) portfela przed rynkowymi zawirowaniami. Zanim podejmiesz jakiekolwiek kroki, priorytetem powinna być edukacja i pełne zrozumienie, że w tej grze ochrona kapitału jest zawsze ważniejsza niż pogoń za spektakularnym zyskiem.