Zasiłek chorobowy przedsiębiorcy. Ile, jak i dla kogo

Prowadzenie własnej firmy to wolność, ale i odpowiedzialność. Co jednak, gdy nagle dopadnie Cię choroba i nie będziesz mógł pracować? Dla przedsiębiorcy każdy dzień bez aktywności zawodowej to potencjalne straty. Na szczęście, polski system ubezpieczeń społecznych przewiduje wsparcie w takich sytuacjach – zasiłek chorobowy. Czy wiesz, jak z niego skorzystać i ile możesz otrzymać? To wiedza, która może dać Ci spokój ducha w nieprzewidzianych okolicznościach.

Zasiłek chorobowy przedsiębiorcy: Klucz do spokojnego snu?

Dla wielu przedsiębiorców perspektywa choroby i związanej z nią niezdolności do pracy jest stresująca. Brak możliwości generowania dochodu, przy jednoczesnej konieczności pokrywania bieżących kosztów, to wyzwanie. Zasiłek chorobowy stanowi ważne zabezpieczenie, pozwalające skupić się na powrocie do zdrowia, zamiast martwić się o finanse firmy. Jest to świadczenie, które w pewnym stopniu rekompensuje utracone zarobki, choć jego zasady różnią się od tych, które dotyczą pracowników etatowych.

Kto może skorzystać z zasiłku?

Zasiłek chorobowy dla przedsiębiorcy nie przysługuje automatycznie. Kluczowym warunkiem jest opłacanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Wielu początkujących przedsiębiorców, chcąc zminimalizować koszty, rezygnuje z tej opcji, co jest błędem, który może okazać się bardzo kosztowny w przyszłości. Aby mieć prawo do zasiłku, należy spełnić kilka warunków:

• Być objętym dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.
• Opłacać składki na to ubezpieczenie terminowo i w pełnej wysokości.
• Przebyć tzw. okres wyczekiwania, który dla przedsiębiorców wynosi 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Oznacza to, że przez pierwsze trzy miesiące opłacania składek, nawet w przypadku choroby, zasiłek nie przysługuje.

Przykład: Pani Anna otworzyła firmę 1 stycznia i od razu zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jeśli zachoruje 15 lutego, nie otrzyma zasiłku, ponieważ nie minął jeszcze 90-dniowy okres wyczekiwania. Prawo do zasiłku nabędzie dopiero od 1 kwietnia, zakładając nieprzerwane opłacanie składek.

Ile wynosi zasiłek chorobowy dla przedsiębiorcy?

Wysokość zasiłku chorobowego jest ściśle związana z podstawą, od której opłacane są składki na ubezpieczenie chorobowe. Oblicza się go jako średnią miesięczną podstawę wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Od tej średniej odejmuje się 13,71% (koszty składek pracowniczych), a następnie uzyskana kwota stanowi podstawę wymiaru zasiłku.

• Standardowo zasiłek wynosi 80% tej podstawy.
• W przypadku niezdolności do pracy powstałej w okresie ciąży, zasiłek wynosi 100% podstawy wymiaru.
• Jeśli niezdolność do pracy jest wynikiem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, również przysługuje 100% podstawy wymiaru.

Ciekawostka: Jeśli przedsiębiorca opłaca minimalne składki na ubezpieczenia społeczne, jego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe również jest minimalna. W 2024 roku minimalna podstawa to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, co bezpośrednio wpływa na relatywnie niską kwotę zasiłku w przypadku choroby. Dlatego warto rozważyć opłacanie składek od wyższej podstawy, jeśli zależy nam na większym zabezpieczeniu.

Jak ubiegać się o zasiłek chorobowy?

Proces ubiegania się o zasiłek chorobowy dla przedsiębiorcy jest prosty, ale wymaga terminowości:

1. Uzyskanie zwolnienia lekarskiego (e-ZLA): Lekarz wystawia zwolnienie elektronicznie, które automatycznie trafia do ZUS.
2. Złożenie wniosku Z-3b: Jako przedsiębiorca musisz złożyć do ZUS formularz Z-3b (Wniosek o zasiłek chorobowy). Możesz to zrobić osobiście, pocztą lub elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
3. Terminowość: Wniosek Z-3b wraz z e-ZLA (jeśli nie zostało wysłane elektronicznie) powinieneś złożyć w ciągu 7 dni od daty otrzymania zwolnienia. Pamiętaj, że ZUS ma 30 dni na wypłatę zasiłku od daty złożenia kompletnej dokumentacji.

Ciekawostki i ważne aspekty zasiłku chorobowego

• Terminowość opłacania składek: To absolutna podstawa. Nawet jednodniowe opóźnienie w opłaceniu składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe może skutkować utratą prawa do tego ubezpieczenia i w konsekwencji do zasiłku. Prawo to może zostać przywrócone dopiero po ponownym złożeniu wniosku i odbyciu nowego okresu wyczekiwania.
• Kontrola ZUS: ZUS ma prawo kontrolować zarówno prawidłowość orzekania o niezdolności do pracy, jak i prawidłowość wykorzystania zwolnienia lekarskiego. Niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia (np. praca w czasie choroby) może skutkować utratą prawa do zasiłku.
• Świadczenie rehabilitacyjne: Jeśli po 182 dniach pobierania zasiłku chorobowego nadal jesteś niezdolny do pracy, ale rokujesz powrót do zdrowia, możesz ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Jest to świadczenie przysługujące przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, maksymalnie przez 12 miesięcy.

Znajomość zasad dotyczących zasiłku chorobowego to podstawa bezpiecznego prowadzenia działalności. Nie traktuj dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego jako zbędnego wydatku, lecz jako inwestycję w Twój spokój i stabilność finansową w razie nieprzewidzianych zdarzeń. Zadbaj o to, aby Twoja firma była zabezpieczona na wypadek, gdy zdrowie odmówi posłuszeństwa.