Ziele angielskie, właściwości, zastosowanie

Czy zastanawiałeś się kiedyś, co sprawia, że niektóre potrawy nabierają niepowtarzalnego charakteru, a ich aromat przenosi Cię w odległe zakątki świata? Często kluczem do tego jest niepozorna przyprawa, która w swojej prostocie kryje bogactwo smaków i właściwości. Mowa o zielu angielskim – specyfiku, który choć powszechnie znany, wciąż potrafi zaskoczyć swoją wszechstronnością i głębią.

Co to jest ziele angielskie?

Ziele angielskie, znane również jako korzenny pieprz lub pieprz jamajski, to suszone, niedojrzałe owoce drzewa Pimenta dioica, pochodzącego z Karaibów i Ameryki Środkowej. Nazwa "allspice" (ang. wszystkie przyprawy) została nadana mu przez Anglików w XVII wieku, ponieważ jego aromat i smak łączą w sobie nuty goździków, cynamonu, gałki muszkatołowej i czarnego pieprzu. To właśnie ta unikalna kombinacja sprawia, że jest ono tak cenione w kuchniach na całym świecie.

Wartości odżywcze i właściwości

Ziele angielskie to nie tylko przyprawa kulinarna, ale także źródło cennych składników odżywczych i substancji aktywnych, które pozytywnie wpływają na nasze zdrowie. Jest bogate w:

• Witaminy: A, C oraz witaminy z grupy B.
• Minerały: żelazo, magnez, potas, wapń i miedź.
• Błonnik: wspomagający trawienie.

Ponadto, zawiera silne przeciwutleniacze, takie jak eugenol, kwercetyna i kwas galusowy. Dzięki nim ziele angielskie wykazuje szereg prozdrowotnych właściwości:

• Działanie przeciwutleniające: neutralizuje wolne rodniki, chroniąc komórki przed uszkodzeniami.
• Działanie przeciwzapalne: może pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie.
• Wspomaganie trawienia: olejek eteryczny zawarty w zielu angielskim pobudza wydzielanie enzymów trawiennych, łagodząc wzdęcia i niestrawność.
• Właściwości antyseptyczne i antybakteryjne: tradycyjnie stosowane do walki z infekcjami.
• Działanie przeciwbólowe: eugenol, główny składnik aktywny, ma właściwości znieczulające, co bywa wykorzystywane w medycynie ludowej.

Zastosowanie w kuchni

Wszechstronność ziela angielskiego sprawia, że jest ono niezastąpione w wielu przepisach. Można go używać zarówno w całości, jak i w formie mielonej, w zależności od pożądanego efektu.

Całe ziarna czy mielone?

• Całe ziarna: idealne do długo gotowanych potraw, takich jak zupy, gulasze, marynaty do mięs czy przetwory. Uwalniają swój aromat powoli, nadając potrawom głęboki, korzenny smak. Są łatwe do usunięcia przed podaniem.
• Ziele angielskie mielone: stosowane w krótszych procesach gotowania, do pieczenia ciast, ciasteczek, jako składnik suchych marynat (rubów) czy sosów. Intensywniej i szybciej oddaje swój smak.

Dania wytrawne

W kuchni wytrawnej ziele angielskie jest prawdziwym królem. Doskonale komponuje się z:

• Zupami: np. rosołem, zupą ogórkową, kapuśniakiem.
• Gulaszami i potrawkami: nadając im głębię smaku.
• Marynatami: do mięs (zwłaszcza wieprzowiny i wołowiny), ryb oraz warzyw. Jest kluczowym składnikiem w marynatach do ogórków kiszonych i innych przetworów.
• Pasztetami i wędlinami: wzbogacając ich smak.
• Kuchnią karaibską: jest niezastąpionym elementem słynnego "jerk chicken".

Słodkości i napoje

Nie bój się eksperymentować z zielem angielskim w deserach i napojach. Jego korzenny profil doskonale pasuje do:

• Ciast i ciasteczek: zwłaszcza dyniowych, jabłkowych, piernikowych.
• Deserów: puddingów, kompotów owocowych.
• Napojów: grzanego wina, cydru, ponczu. Dodaje rozgrzewającej nuty.

Poza kuchnią: inne zastosowania

Tradycyjnie ziele angielskie było wykorzystywane również poza kulinariami. W medycynie ludowej stosowano je na dolegliwości trawienne, bóle zębów czy mięśni. Olejek eteryczny z ziela angielskiego znajduje zastosowanie w aromaterapii, gdzie jego ciepły, korzenny zapach działa relaksująco i poprawia nastrój, choć należy go używać z ostrożnością ze względu na jego intensywność.

Ciekawostki i fakty

• Ziele angielskie to jedna przyprawa, a nie mieszanka, jak mogłaby sugerować jego nazwa.
• W czasach wielkich odkryć geograficznych było cennym towarem, a jego transport był ściśle kontrolowany.
• Indianie z Ameryki Środkowej używali go nie tylko do przyprawiania potraw, ale także do konserwowania mięsa.
• Największym producentem ziela angielskiego jest Jamajka, stąd jego inna nazwa – pieprz jamajski.

Jak przechowywać ziele angielskie?

Aby ziele angielskie zachowało swój intensywny aromat i właściwości, należy je przechowywać w szczelnym pojemniku, w chłodnym i ciemnym miejscu. Całe ziarna dłużej utrzymują świeżość i aromat niż mielona forma, dlatego warto mielić je tuż przed użyciem, aby cieszyć się pełnią smaku.

Podsumowanie

Ziele angielskie to przyprawa o niezwykłej głębi smaku i bogactwie właściwości, która zasługuje na honorowe miejsce w każdej kuchni. Jego wszechstronność sprawia, że jest idealnym dodatkiem zarówno do dań słonych, jak i słodkich, a także cennym wsparciem dla naszego zdrowia. Niech stanie się Twoim sprzymierzeńcem w kulinarnych eksperymentach i odkrywaniu nowych smaków!