Zmiany w fakturowaniu w 2018 roku

Choć od 2018 roku minęło już sporo czasu, to właśnie wtedy miały miejsce kluczowe zmiany w polskim systemie fakturowania, które na stałe zmieniły codzienność przedsiębiorców. Warto przypomnieć sobie te rewolucyjne regulacje, ponieważ ich echa i fundamenty, na których zostały zbudowane, wciąż kształtują obecne obowiązki podatkowe i sprawozdawcze. To był rok, który zapoczątkował erę cyfrowej kontroli i nowych mechanizmów płatności w polskiej gospodarce.

Jednolity Plik Kontrolny dla wszystkich

Największą i najbardziej odczuwalną zmianą, która weszła w życie 1 stycznia 2018 roku, było objęcie obowiązkiem wysyłania Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK_VAT) absolutnie wszystkich czynnych podatników VAT. Do tej pory obowiązek ten dotyczył dużych, średnich i małych firm, ale od 2018 roku do tego grona dołączyli również mikroprzedsiębiorcy. Oznaczało to koniec ery papierowych deklaracji VAT-7 i VAT-7K dla wielu najmniejszych podmiotów i konieczność wdrożenia narzędzi do generowania oraz wysyłki elektronicznych raportów. Celem tej zmiany było uszczelnienie systemu podatkowego i umożliwienie organom skarbowym szybszej oraz bardziej zautomatyzowanej weryfikacji transakcji.

Co to oznaczało w praktyce?

Każdy przedsiębiorca, nawet ten prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczający VAT, musiał co miesiąc, do 25. dnia następującego po danym okresie, przesyłać do Ministerstwa Finansów plik w formacie XML zawierający szczegółową ewidencję zakupów i sprzedaży VAT. Dla wielu firm była to prawdziwa cyfrowa rewolucja, wymuszająca inwestycję w nowoczesne oprogramowanie księgowe.

Narodziny mechanizmu podzielonej płatności (Split Payment)

Kolejną przełomową nowością, wprowadzoną 1 lipca 2018 roku, był Mechanizm Podzielonej Płatności (MPP), znany szerzej jako split payment. Początkowo był on w pełni dobrowolny, jednak jego wprowadzenie zwiastowało nową erę w rozliczeniach między firmami. Idea była prosta, ale genialna w swojej koncepcji – płatność za fakturę była dzielona na dwa strumienie:

• Kwota netto trafiała na standardowy rachunek bankowy sprzedawcy.
• Kwota podatku VAT była przelewana na specjalny, dedykowany rachunek VAT.

Choć na początku korzystanie z MPP było opcjonalne, ustawodawca przygotował szereg zachęt dla firm, które zdecydowały się na ten krok. Były to między innymi szybsze zwroty VAT, ochrona przed solidarną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe kontrahenta czy brak stosowania niektórych sankcji. Był to wyraźny sygnał, że fiskus dąży do pełnej kontroli nad przepływem podatku od towarów i usług.

Ciekawostka: Rachunek VAT

Warto wiedzieć, że rachunek VAT był rachunkiem specjalnym, prowadzonym bezpłatnie przez banki dla każdego konta firmowego. Środki zgromadzone na tym rachunku miały bardzo ograniczone przeznaczenie. Przedsiębiorca mógł z nich opłacić wyłącznie swoje zobowiązania podatkowe (VAT, PIT, CIT, ZUS) lub przelać VAT na rachunek VAT innego kontrahenta. To swoiste "zamrożenie" środków miało gwarantować, że podatek na pewno trafi do budżetu państwa.

Podsumowanie rewolucyjnego roku

Rok 2018 bez wątpienia zapisał się w historii polskiej przedsiębiorczości jako okres fundamentalnych zmian. Obowiązkowy JPK_VAT dla mikroprzedsiębiorców oraz wprowadzenie split paymentu były kamieniami milowymi na drodze do pełnej cyfryzacji i uszczelnienia systemu podatkowego. Choć początkowo zmiany te budziły wiele obaw i wymagały dostosowania procesów w firmach, dziś stanowią one nieodłączny element prowadzenia biznesu w Polsce, a ich rozwinięciem są kolejne wprowadzane regulacje, takie jak obowiązkowy KSeF.