Co dać krowom po wycieleniu?

Wycielenie to dla krowy ogromny wysiłek, porównywalny z maratonem. To moment kluczowy nie tylko dla zdrowia matki i cielęcia, ale również dla przyszłej wydajności mlecznej i płodności. Odpowiednie żywienie w pierwszych godzinach i dniach po porodzie jest fundamentem, który decyduje o szybkim powrocie do formy i uniknięciu kosztownych problemów zdrowotnych. Zastanawiasz się, jak najlepiej wesprzeć krowę w tym wymagającym czasie? Ten artykuł to Twój przewodnik po najważniejszych zasadach żywienia pociążowego.

Pierwsza pomoc po porodzie: Regeneracyjny pójło

Bezpośrednio po wycieleniu krowa jest odwodniona, wyczerpana i potrzebuje natychmiastowego zastrzyku energii oraz elektrolitów. Najlepszym i najprostszym rozwiązaniem jest podanie jej specjalnego pójła. To nie tylko zwykła woda, ale ciepły, odżywczy napój, który działa jak energetyczny koktajl. Powinien on być podany w ciągu pierwszej godziny po porodzie, kiedy krowa najchętniej go wypije. Taki napój błyskawicznie uzupełnia płyny, dostarcza łatwo przyswajalnej energii i kluczowych składników mineralnych, zapobiegając szokowi poporodowemu.

Jak skomponować idealne pójło?

Chociaż na rynku dostępne są gotowe mieszanki, pójło można przygotować samodzielnie. Podstawą jest ciepła woda (ok. 25-30°C) w ilości od 20 do nawet 50 litrów. Co warto do niej dodać?

• Glukoza lub melasa: Szybkie źródło energii, które pomaga zapobiegać ketozie.
• Elektrolity: Sól pastewna, preparaty z wapniem i magnezem, które uzupełniają straty poniesione podczas porodu.
• Siemię lniane: Działa osłonowo na przewód pokarmowy i jest dobrym źródłem energii.
• Drożdże paszowe: Wspierają odbudowę mikroflory żwacza, co jest kluczowe dla prawidłowego trawienia.

Podanie takiego napoju to najlepsza inwestycja w zdrowie krowy tuż po wycieleniu.

Żywienie w kolejnych dniach: Ostrożność i jakość

Okres przejściowy, czyli pierwsze trzy tygodnie po porodzie, to czas, w którym apetyt krowy stopniowo wraca do normy, a zapotrzebowanie na energię gwałtownie rośnie wraz z laktacją. Nagłe zmiany w diecie są niewskazane. Podstawą dawki pokarmowej powinny być najwyższej jakości pasze objętościowe, takie jak sianokiszonka z traw i lucerny czy kiszonka z kukurydzy. Są one chętnie pobierane przez krowy i stymulują pracę żwacza.

Stopniowe wprowadzanie pasz treściwych

Pasze treściwe (śruty zbożowe, poekstrakcyjne) należy wprowadzać stopniowo, zaczynając od niewielkich dawek (np. 1-2 kg) i zwiększając je powoli przez kilkanaście dni. Zbyt szybkie podanie dużej ilości skrobi może prowadzić do kwasicy żwacza i problemów metabolicznych. Celem jest zbilansowanie dawki tak, aby pokryć rosnące zapotrzebowanie energetyczne, nie obciążając przy tym nadmiernie układu pokarmowego.

Zapobieganie chorobom to podstawa

Prawidłowe żywienie po wycieleniu to najskuteczniejsza profilaktyka chorób metabolicznych, które generują największe straty w hodowli. Najczęstsze z nich to:

1. Ketoza: Wynika z ujemnego bilansu energetycznego. Zapobiega jej dostarczenie łatwo dostępnej energii (np. z pójła, dodatków energetycznych) i stopniowe zwiększanie dawki pasz treściwych.
2. Gorączka mleczna (hipokalcemia): To gwałtowny spadek poziomu wapnia we krwi. Kluczowe jest odpowiednie zbilansowanie dawki pod kątem minerałów, zwłaszcza stosunku wapnia do fosforu, już w okresie zasuszenia. Po porodzie można stosować specjalne wlewy lub bolusy wapniowe.
3. Zatrzymanie łożyska: Często jest powiązane z niedoborami selenu i witaminy E, dlatego warto zadbać o ich suplementację jeszcze przed porodem.

Ciekawostka: Wysokowydajna krowa mleczna w szczycie laktacji może wypić nawet ponad 100 litrów wody dziennie! Dlatego stały i nieograniczony dostęp do świeżej, czystej wody jest absolutnie niezbędny, szczególnie po wycieleniu.