Co powoduje rozdwajanie się paznokci

Paznokcie, choć często traktowane jako element estetyczny, są w rzeczywistości barometrem naszego zdrowia. Kiedy zaczynają się rozdwajać, łamać lub stają się kruche, to wyraźny sygnał, że coś w organizmie lub w codziennej pielęgnacji wymaga uwagi. Zrozumienie przyczyn tego problemu to pierwszy krok do odzyskania ich pięknego i zdrowego wyglądu.

Rozdwajanie się paznokci: Czym jest onychoschiza?

Rozdwajanie się paznokci, znane w terminologii medycznej jako onychoschiza, to powszechny problem charakteryzujący się oddzielaniem się warstw płytki paznokciowej. Zamiast gładkiej, jednolitej powierzchni, paznokcie stają się cienkie, łamliwe i często rozdwajają się na końcach. Choć może wydawać się to jedynie drobną niedogodnością kosmetyczną, w rzeczywistości może wskazywać na głębsze przyczyny, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne.

Wewnętrzne przyczyny problemu

Kondycja naszych paznokci jest ściśle związana z ogólnym stanem zdrowia. Wiele problemów z rozdwajaniem się ma swoje źródło w niedoborach lub chorobach systemowych.

Niedobory odżywcze i dieta

Jedną z najczęstszych przyczyn jest nieodpowiednia dieta, uboga w kluczowe składniki odżywcze. Paznokcie zbudowane są głównie z keratyny – białka, do którego syntezy potrzebne są witaminy i minerały.

• Biotyna (witamina B7): Jest kluczowa dla produkcji keratyny. Jej niedobór często objawia się kruchymi i rozdwajającymi się paznokciami, a także wypadaniem włosów.
• Żelazo: Anemia z niedoboru żelaza może prowadzić do osłabienia paznokci, które stają się blade, wklęsłe (tzw. paznokcie łyżeczkowate) i łatwo się rozdwajają.
• Cynk: Ważny dla wzrostu i regeneracji tkanek, w tym paznokci. Jego niedobór może powodować nie tylko rozdwajanie, ale i białe plamki na płytce.
• Witaminy A, C i E: Są silnymi antyoksydantami, które wspierają zdrowie komórek i chronią przed uszkodzeniami. Witamina C jest również niezbędna do produkcji kolagenu, budulca tkanki łącznej.
• Białko: Jako główny budulec keratyny, odpowiednie spożycie białka jest fundamentalne dla mocnych paznokci.

Ciekawostka: Paznokcie rosną średnio o około 3 milimetry miesięcznie, co sprawia, że ich pełna regeneracja od macierzy do wolnego brzegu trwa około 4-6 miesięcy. To dlatego efekty zmian w diecie czy pielęgnacji widoczne są dopiero po pewnym czasie.

Problemy zdrowotne

Rozdwajające się paznokcie mogą być również objawem poważniejszych schorzeń:

• Niedoczynność tarczycy: Często towarzyszą jej suche, łamliwe włosy i paznokcie, a także zmęczenie i przyrost masy ciała.
• Łuszczyca: Choroba skóry, która może wpływać również na paznokcie, powodując ich rozdwajanie, pogrubienie, a nawet oddzielanie się od łożyska.
• Grzybica paznokci: Infekcja grzybicza może osłabiać płytkę paznokcia, prowadząc do jej rozdwajania, przebarwień i kruszenia.
• Choroby nerek lub wątroby: W rzadkich przypadkach mogą wpływać na ogólny stan organizmu, w tym na zdrowie paznokci.

Odwodnienie i wiek

Nawodnienie organizmu ma wpływ na elastyczność paznokci. Niewystarczające spożycie wody może sprawić, że paznokcie stają się suche i bardziej podatne na pękanie. Dodatkowo, z wiekiem paznokcie naturalnie stają się bardziej suche i kruche, co jest częścią procesu starzenia się organizmu.

Zewnętrzne czynniki ryzyka

Oprócz wewnętrznych uwarunkowań, wiele czynników zewnętrznych przyczynia się do osłabienia i rozdwajania paznokci.

Nadmierna ekspozycja na wodę i detergenty

Częsty i długotrwały kontakt z wodą, zwłaszcza gorącą, oraz silnymi środkami chemicznymi (takimi jak płyny do naczyń, środki czyszczące) osłabia strukturę paznokcia. Woda wypłukuje naturalne lipidy, które chronią płytkę paznokcia, prowadząc do jej wysuszenia i kruchości. Brak rękawiczek ochronnych podczas prac domowych to często pomijana, a bardzo istotna przyczyna.

Agresywne kosmetyki i zabiegi

Niektóre produkty do pielęgnacji paznokci, choć mają upiększać, mogą szkodzić:

• Zmywacze do paznokci z acetonem: Aceton jest silnym rozpuszczalnikiem, który wysusza płytkę paznokcia i skórki wokół niej, czyniąc paznokcie bardziej podatnymi na rozdwajanie.
• Niskiej jakości lakiery i odżywki: Mogą zawierać substancje drażniące lub uczulające, które osłabiają paznokcie.
• Nieprawidłowe piłowanie: Piłowanie paznokci w obu kierunkach (ruchem "piłowania") zamiast w jednym, delikatnym ruchu, może powodować rozwarstwianie się płytki.
• Zbyt agresywne zabiegi: Manicure hybrydowy lub żelowy, jeśli jest nieprawidłowo wykonany lub usuwany, może uszkodzić naturalną płytkę paznokcia.

Urazy mechaniczne i środowisko

Codzienne mikrourazy, takie jak uderzenia, obgryzanie paznokci, używanie ich jako narzędzi (np. do otwierania puszek), mogą prowadzić do osłabienia i rozdwajania. Dodatkowo, suche powietrze, zwłaszcza zimą lub w klimatyzowanych pomieszczeniach, może również przyczyniać się do wysuszenia paznokci.

Jak skutecznie dbać o paznokcie? Praktyczne porady

Dobra wiadomość jest taka, że w wielu przypadkach można skutecznie walczyć z rozdwajaniem się paznokci, wprowadzając proste zmiany w diecie i pielęgnacji.

Odpowiednia dieta i nawodnienie

• Zbilansowana dieta: Włącz do codziennego menu produkty bogate w białko (chude mięso, ryby, rośliny strączkowe), biotynę (jajka, orzechy, awokado), żelazo (szpinak, czerwone mięso, buraki), cynk (pestki dyni, owoce morza) oraz witaminy A, C i E (świeże owoce i warzywa).
• Suplementacja: W przypadku stwierdzonych niedoborów, po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą, można rozważyć suplementację biotyną, kolagenem morskim lub kompleksem witamin i minerałów przeznaczonym dla włosów i paznokci.
• Pij dużo wody: Dbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu, pijąc co najmniej 1,5-2 litry wody dziennie.

Delikatna pielęgnacja

• Używaj rękawiczek ochronnych podczas sprzątania i mycia naczyń.
• Wybieraj zmywacze do paznokci bez acetonu i staraj się ograniczyć częstotliwość ich używania.
• Regularnie nawilżaj dłonie i paznokcie odżywczymi kremami lub olejkami (np. arganowym, jojoba, rycynowym), szczególnie po kontakcie z wodą.
• Stosuj odżywki wzmacniające, które zawierają keratynę, wapń lub proteiny.
• Daj paznokciom "odpocząć" od lakierów, szczególnie tych hybrydowych, co jakiś czas.

Prawidłowe piłowanie i skracanie

• Piłuj paznokcie zawsze w jednym kierunku, aby uniknąć rozwarstwiania się płytki.
• Używaj pilników szklanych lub papierowych o drobnej gradacji, unikaj metalowych.
• Skracaj paznokcie regularnie, najlepiej pilnikiem, a nie nożyczkami czy obcinaczem, jeśli są bardzo kruche.

Kiedy szukać pomocy specjalisty?

Jeśli mimo stosowania powyższych porad problem rozdwajania się paznokci utrzymuje się lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy, takie jak zmiany koloru, ból, zaczerwienienie skórek, deformacje płytki, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Może być to dermatolog, który zdiagnozuje przyczynę i zaproponuje odpowiednie leczenie, lub dietetyk, który pomoże w ułożeniu zbilansowanej diety.

Pamiętaj, że zdrowe i mocne paznokcie to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim wskaźnik ogólnego zdrowia organizmu. Dbanie o nie to inwestycja w Twoje dobre samopoczucie.