Co to jest kolposkopia?

W świecie, gdzie zdrowie jest najcenniejszym skarbem, wczesne wykrywanie potencjalnych zagrożeń odgrywa kluczową rolę. Jednym z badań, które ratuje życie i pozwala na czasową interwencję, jest kolposkopia – procedura, która dla wielu kobiet bywa źródłem niepokoju. Czy słusznie? Przyjrzyjmy się jej bliżej, by zrozumieć, czym jest, kiedy się ją wykonuje i dlaczego warto jej zaufać.

Czym jest kolposkopia?

Kolposkopia to specjalistyczne badanie ginekologiczne, które umożliwia dokładne obejrzenie szyjki macicy, pochwy i sromu pod dużym powiększeniem. Wykorzystuje się do tego specjalne urządzenie optyczne – kolposkop, przypominające nieco zaawansowaną lornetkę, które nie jest wprowadzane do ciała pacjentki, lecz pozostaje na zewnątrz. Celem tego badania jest wykrycie wszelkich nieprawidłowości, które mogą świadczyć o stanach przednowotworowych lub wczesnych stadiach raka, zwłaszcza raka szyjki macicy. Badanie to nie jest bolesne, a jedynie może wiązać się z lekkim dyskomfortem.

Kiedy kolposkopia jest zalecana?

Głównym powodem skierowania na kolposkopię są nieprawidłowe wyniki cytologii, czyli badania przesiewowego wykrywającego zmiany w komórkach szyjki macicy. Inne wskazania to:

• Podejrzenie infekcji wirusem HPV (Human Papillomavirus), zwłaszcza typami wysokiego ryzyka.
• Obserwacja zmian na szyjce macicy, pochwie lub sromie, które wzbudziły niepokój lekarza podczas rutynowego badania.
• Krwawienia kontaktowe lub inne niepokojące objawy.
• Kontrola po leczeniu zmian patologicznych.

Jak przygotować się do badania?

Odpowiednie przygotowanie do kolposkopii jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Oto kilka ważnych wskazówek:

• Badanie najlepiej wykonać w pierwszej fazie cyklu, po ustąpieniu krwawienia miesiączkowego, a przed owulacją.
• Na 2-3 dni przed badaniem należy unikać współżycia seksualnego.
• W tym samym czasie nie należy stosować żadnych leków dopochwowych, globulek, kremów ani irygacji pochwy.
• Nie używać tamponów.
• Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, alergiach oraz ciąży.

Przebieg kolposkopii krok po kroku

Samo badanie trwa zazwyczaj od 10 do 20 minut i jest wykonywane w gabinecie ginekologicznym. Pacjentka układa się na fotelu ginekologicznym, podobnie jak do cytologii. Lekarz najpierw delikatnie wprowadza wziernik do pochwy, aby uwidocznić szyjkę macicy. Następnie:

1. Lekarz przykłada kolposkop do wejścia do pochwy, oglądając powiększony obraz na monitorze.
2. Szyjka macicy jest przemywana roztworem soli fizjologicznej, a następnie 3-5% roztworem kwasu octowego. Kwas octowy powoduje chwilowe zbielenie obszarów z nieprawidłowymi komórkami (tzw. nabłonek acetobiały), co ułatwia ich identyfikację. Może to wywołać lekkie pieczenie lub uczucie ciepła.
3. Kolejnym etapem jest zastosowanie płynu Lugola (roztworu jodu). Zdrowe komórki szyjki macicy, bogate w glikogen, barwią się na brązowo, natomiast obszary zmienione patologicznie pozostają niebarwne (test Schillera).
4. Jeśli podczas badania zostaną zidentyfikowane podejrzane obszary, lekarz może zdecydować o pobraniu niewielkich wycinków tkanki (biopsja) do dalszej analizy histopatologicznej. Pobraniu wycinków może towarzyszyć krótkotrwały, ostry ból.

Co po badaniu?

Po kolposkopii, zwłaszcza jeśli pobierano wycinki, pacjentka może odczuwać delikatne krwawienie lub plamienie przez kilka dni. W przypadku pobrania biopsji, lekarz może zalecić unikanie stosunków płciowych i tamponów przez około tydzień. Wyniki biopsji są zazwyczaj dostępne po kilku dniach lub tygodniach i to one są podstawą do postawienia ostatecznej diagnozy i zaplanowania dalszego leczenia, jeśli będzie to konieczne.

Kolposkopia a cytologia: Jaka jest różnica?

Wiele kobiet zastanawia się nad różnicą między tymi dwoma badaniami. Otóż, cytologia jest badaniem przesiewowym – ma na celu wyłonienie grupy kobiet, u których istnieje ryzyko wystąpienia zmian przednowotworowych lub nowotworowych. Jest to badanie szybkie i bezbolesne, ale nie daje ostatecznej diagnozy. Z kolei kolposkopia jest badaniem diagnostycznym. Wykonuje się ją, gdy wynik cytologii jest nieprawidłowy lub istnieją inne podejrzenia. Pozwala na dokładne obejrzenie zmian i, jeśli to konieczne, pobranie wycinków do precyzyjnej oceny.

Dlaczego wczesne wykrywanie jest tak ważne?

Statystyki pokazują, że rak szyjki macicy jest jednym z nowotworów, który wcześnie wykryty jest niemal w 100% uleczalny. Kolposkopia, jako narzędzie diagnostyczne, odgrywa tu nieocenioną rolę. Pozwala na zidentyfikowanie zmian w fazie przedinwazyjnej, zanim przekształcą się w pełnoobjawowego raka. Regularne badania przesiewowe i diagnostyczne, takie jak cytologia i kolposkopia, to najlepsza inwestycja w własne zdrowie i spokój ducha.