Czego nie wolno firmie windykacyjnej?

Telefon od firmy windykacyjnej może wywołać stres i niepewność. Warto jednak pamiętać, że choć celem windykatora jest odzyskanie długu, jego działania są ściśle ograniczone przez prawo. Znajomość swoich praw to najlepsza tarcza ochronna w kontakcie z windykatorem. Zrozumienie, czego firmie windykacyjnej robić nie wolno, pozwala odzyskać kontrolę nad sytuacją i skutecznie bronić się przed nieuczciwymi praktykami.

Prawo po twojej stronie

Działalność firm windykacyjnych w Polsce jest regulowana przez szereg przepisów, w tym Kodeks cywilny, ustawę o zwalczaniu nieuczciwych praktyk rynkowych oraz przepisy o ochronie danych osobowych (RODO). Kluczową informacją, którą musisz znać, jest fundamentalna różnica: windykator to nie komornik. Windykator jest przedstawicielem firmy działającej na zlecenie wierzyciela i ma znacznie mniejsze uprawnienia niż funkcjonariusz publiczny, jakim jest komornik sądowy.

Nękanie i nachodzenie – Czerwona linia

Granice dopuszczalnego kontaktu są jasno określone. Windykator nie może przekształcić procesu odzyskiwania długu w osobiste prześladowanie. Wszelkie działania noszące znamiona nękania są niedopuszczalne i stanowią naruszenie dóbr osobistych.

Nachodzenie w domu i w pracy

Pracownik firmy windykacyjnej nie ma prawa wejść do Twojego mieszkania bez Twojej wyraźnej zgody. Próba siłowego wejścia lub nachodzenie Cię w miejscu zamieszkania w sposób naruszający mir domowy jest nielegalna. Podobnie wygląda sytuacja w miejscu pracy. Windykator nie może informować Twojego pracodawcy ani współpracowników o Twoim zadłużeniu. Takie działanie jest nie tylko nieetyczne, ale również stanowi rażące naruszenie przepisów RODO.

Nękanie telefoniczne i SMS-owe

Kontakt telefoniczny jest standardową formą działania, ale ma swoje granice. Za nękanie uznaje się:

• Wykonywanie połączeń w godzinach nocnych (np. po 22:00) oraz w dni ustawowo wolne od pracy i święta.
• Uporczywe, wielokrotne telefony w ciągu jednego dnia, które dezorganizują Twoje życie.
• Wysyłanie wiadomości SMS lub e-maili o charakterze gróźb lub szantażu.

Ciekawostka: Nawet jeśli windykator dzwoni z różnych numerów, aby ominąć blokadę, takie działanie może zostać uznane za uporczywe nękanie, które jest karalne.

Groźby, szantaż i wprowadzanie w błąd

Jedną z najpoważniejszych i niedopuszczalnych praktyk jest stosowanie presji psychicznej poprzez groźby lub celowe wprowadzanie w błąd. Twoja niewiedza nie może być wykorzystywana przeciwko Tobie.

Straszenie bezprawnymi konsekwencjami

Windykatorowi absolutnie nie wolno grozić Ci konsekwencjami, do których nie ma uprawnień. Obejmuje to między innymi:

1. Straszenie więzieniem – niespłacenie długu cywilnego nie jest przestępstwem karanym pozbawieniem wolności.
2. Grożenie zajęciem majątku – windykator nie ma prawa zająć Twojej pensji, konta bankowego ani ruchomości (np. samochodu czy sprzętu RTV). To uprawnienie ma wyłącznie komornik na podstawie prawomocnego wyroku sądu.
3. Sugerowanie zrujnowania opinii – zapowiedzi poinformowania sąsiadów czy rodziny o długu to forma szantażu i naruszenie dóbr osobistych.

Podszywanie się pod urzędników

Pracownik firmy windykacyjnej nie może podawać się za komornika, policjanta, prokuratora czy pracownika sądu. Celowe wprowadzanie w błąd co do swojej tożsamości i uprawnień jest poważnym naruszeniem prawa. Zawsze masz prawo poprosić o imię, nazwisko oraz nazwę firmy, którą reprezentuje dzwoniąca osoba.

Ochrona danych osobowych i tajemnica długu

Twoje zadłużenie jest informacją poufną, chronioną przez przepisy o ochronie danych osobowych. Firma windykacyjna ma obowiązek przetwarzać Twoje dane z należytą starannością i wyłącznie w celu, w jakim zostały jej powierzone.

Rozmowy z osobami trzecimi

Windykator nie ma prawa rozmawiać o szczegółach Twojego długu – jego kwocie, pochodzeniu czy terminach spłaty – z żadną osobą trzecią. Dotyczy to członków Twojej rodziny (o ile nie są współdłużnikami lub poręczycielami), sąsiadów, współpracowników czy przełożonego. Ujawnienie takich informacji jest złamaniem tajemnicy i naruszeniem RODO.

Ujawnianie informacji o długu

Niedopuszczalne jest także publiczne piętnowanie dłużnika. Firma windykacyjna nie może wysyłać korespondencji w otwartych kopertach lub na kartkach pocztowych, z których treścią mogą zapoznać się osoby postronne. Koperta nie powinna również zawierać pieczątek czy napisów jednoznacznie sugerujących, że jej nadawcą jest firma windykacyjna (np. „Windykacja”, „Dział Egzekucji Długów”).

Jak reagować na nieetyczne praktyki?

Jeśli czujesz, że działania windykatora przekraczają granice prawa, nie pozostawaj bierny. Twoją bronią jest asertywność i dokumentacja.

• Dokumentuj wszystko: Zapisuj daty i godziny połączeń, imię i nazwisko osoby dzwoniącej, a także treść rozmowy. Zachowuj wszystkie wiadomości SMS i e-maile.
• Komunikuj się na piśmie: Poproś o przedstawienie wszelkich roszczeń na piśmie. To daje Ci czas na analizę i stwarza dowód w sprawie.
• Złóż skargę: W pierwszej kolejności możesz złożyć oficjalną skargę do samej firmy windykacyjnej. Jeśli to nie pomoże, zgłoś sprawę do Rzecznika Finansowego lub Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).
• Nie bój się szukać pomocy: W przypadku uporczywego nękania lub gróźb karalnych masz prawo złożyć zawiadomienie na policji lub w prokuraturze.

Pamiętaj, że celem windykacji polubownej jest znalezienie rozwiązania, a nie zastraszenie dłużnika. Znajomość swoich praw to klucz do równej i sprawiedliwej rozmowy z przedstawicielem każdej firmy windykacyjnej.