Czerwone gardło, co może być przyczyną?

Drapanie, pieczenie, trudności z przełykaniem... Czerwone gardło to dolegliwość, której doświadczył niemal każdy z nas, często zwiastując nadchodzące przeziębienie. Choć zazwyczaj kojarzymy je z infekcją, przyczyny tego nieprzyjemnego stanu mogą być znacznie bardziej zróżnicowane. Zanim sięgniesz po domowe sposoby lub leki bez recepty, warto zrozumieć, co tak naprawdę próbuje zakomunikować Ci Twój organizm, ponieważ prawidłowa diagnoza jest kluczem do skutecznego leczenia.

Główne przyczyny zaczerwienienia gardła

Zaczerwienione i bolące gardło to sygnał, że w jego obrębie toczy się stan zapalny. Najczęściej jest on wywołany przez czynniki infekcyjne, ale nie zawsze. Poniżej przedstawiamy najpowszechniejszych winowajców.

Infekcje wirusowe – najczęstszy sprawca

Statystycznie, za około 85-95% przypadków zapalenia gardła u dorosłych odpowiadają wirusy. To właśnie one są przyczyną popularnego przeziębienia, grypy czy mononukleozy. Czerwone gardło jest wówczas jednym z wielu objawów, obok kataru, kaszlu, bólu głowy i ogólnego osłabienia. Ból jest zazwyczaj umiarkowany, a leczenie ma charakter objawowy. Pamiętaj, że antybiotyki nie działają na wirusy, dlatego ich stosowanie w tym przypadku jest nie tylko nieskuteczne, ale i szkodliwe.

Infekcje bakteryjne – kiedy potrzebna jest interwencja lekarza?

Choć rzadsze, infekcje bakteryjne mają zazwyczaj znacznie gwałtowniejszy przebieg. Klasycznym przykładem jest angina paciorkowcowa (ropna), wywoływana przez bakterie Streptococcus pyogenes. Charakteryzuje się ona bardzo silnym bólem gardła utrudniającym przełykanie, wysoką gorączką (powyżej 38°C), białymi nalotami na migdałkach oraz powiększonymi węzłami chłonnymi. W takiej sytuacji niezbędna jest konsultacja z lekarzem, który najprawdopodobniej zaleci antybiotykoterapię.

Alergie – cichy podrażniacz

Czerwone gardło może być również efektem reakcji alergicznej. Alergeny wziewne, takie jak pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pleśń czy sierść zwierząt, mogą powodować spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. To zjawisko, znane jako zespół przewlekłego spływania wydzieliny (PNDS), stale podrażnia błonę śluzową, prowadząc do jej zaczerwienienia, uczucia drapania i uporczywego kaszlu. Objawy często nasilają się w nocy lub rano.

Inne, mniej oczywiste powody bólu gardła

Czasami przyczyna problemu jest zupełnie niezwiązana z infekcją czy alergią. Warto wziąć pod uwagę również inne czynniki, które mogą prowadzić do podrażnienia śluzówki.

Podrażnienia i suche powietrze

Długotrwałe przebywanie w klimatyzowanych lub ogrzewanych pomieszczeniach, gdzie wilgotność powietrza jest niska, prowadzi do wysuszenia błon śluzowych gardła. Stają się one wtedy bardziej podatne na uszkodzenia i podrażnienia. Podobny efekt wywołuje dym papierosowy, smog czy wdychanie oparów chemicznych. Ciekawostką jest, że do porannego bólu gardła może przyczynić się nawet spanie z otwartymi ustami, które powoduje nadmierne wysychanie śluzówki.

Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD)

Zgaga to nie jedyny objaw refluksu. Cofająca się do przełyku treść żołądkowa, zawierająca kwas solny, może docierać aż do gardła i krtani, powodując ich chemiczne podrażnienie. Pacjenci często skarżą się na uczucie "guli" w gardle, chrypkę (zwłaszcza rano), suchy kaszel oraz właśnie zaczerwienienie i ból gardła, który nie jest związany z infekcją.

Kiedy udać się do lekarza?

Większość przypadków bólu gardła można leczyć domowymi sposobami. Istnieją jednak objawy alarmowe, które powinny skłonić do natychmiastowej wizyty u specjalisty. Zwróć na nie szczególną uwagę:

• Ból gardła utrzymujący się dłużej niż tydzień.
• Bardzo wysoka gorączka (powyżej 38,5°C).
• Pojawienie się białych lub ropnych nalotów na migdałkach.
• Znaczne trudności z przełykaniem lub nawet oddychaniem.
• Pojawienie się wysypki na skórze.
• Silny, jednostronny ból gardła, który może sugerować ropień.

Podsumowując, czerwone gardło to symptom, a nie choroba sama w sobie. Obserwacja dodatkowych objawów jest kluczowa do zidentyfikowania przyczyny i wdrożenia odpowiedniego postępowania. Pamiętaj, by dbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w domu, unikać dymu papierosowego i pić dużo płynów, co wspomoże regenerację podrażnionej śluzówki niezależnie od źródła problemu.