Czym jest Szort?

Świat inwestycji giełdowych kojarzy się najczęściej z prostą zasadą: „kup tanio, sprzedaj drogo”. Jednak profesjonalni inwestorzy wiedzą, że to tylko połowa obrazu. Istnieje strategia, która pozwala zarabiać na... spadkach cen akcji. Mowa o tak zwanej krótkiej sprzedaży, potocznie nazywanej „szortem”. Choć brzmi to jak finansowa magia, jest to mechanizm, którego zrozumienie otwiera oczy na zupełnie nowe możliwości, ale i ryzyka.

Czym jest krótka sprzedaż, czyli popularny "szort"?

W najprostszych słowach, szortowanie to obstawianie spadku wartości danego aktywa, na przykład akcji konkretnej spółki. Zamiast kupować akcje z nadzieją na ich wzrost, inwestor grający „na krótko” zarabia, gdy ich cena spada. Jak to możliwe? Cały proces opiera się na pożyczeniu akcji, których fizycznie nie posiadamy.

Jak to działa w praktyce?

Mechanizm krótkiej sprzedaży można opisać w kilku krokach:

1. Pożyczenie akcji: Inwestor, przewidując spadek ceny akcji firmy X, pożycza je od innego inwestora (zazwyczaj za pośrednictwem domu maklerskiego).
2. Sprzedaż pożyczonych akcji: Następnie natychmiast sprzedaje te pożyczone akcje na rynku po aktualnej, wysokiej cenie. W tym momencie na jego koncie pojawia się gotówka ze sprzedaży, ale ma on też zobowiązanie – musi w przyszłości oddać pożyczone akcje.
3. Oczekiwanie na spadek: Teraz inwestor czeka, aż jego przewidywania się sprawdzą i cena akcji firmy X spadnie.
4. Odkupienie akcji i zwrot: Gdy cena jest już niższa, inwestor odkupuje z rynku taką samą liczbę akcji, jaką pożyczył, i zwraca je pożyczkodawcy.

Zysk inwestora to różnica między ceną, po której sprzedał pożyczone akcje, a ceną, po której je odkupił. Proste, prawda? Przykładowo, jeśli sprzedał pożyczone akcje po 100 zł za sztukę, a odkupił je po 70 zł, jego zysk wynosi 30 zł na każdej akcji (minus prowizje i opłaty za pożyczkę).

Główne ryzyko i motywacje

Krótka sprzedaż, mimo że kusząca, jest uważana za jedną z najbardziej ryzykownych strategii na rynku. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta, ale kluczowa dla zrozumienia jej natury.

Nieograniczona strata - największe zagrożenie

Kiedy kupujesz akcje (zajmujesz pozycję „długą”), Twoja maksymalna strata jest ograniczona do 100% zainwestowanego kapitału. W najgorszym wypadku cena akcji spadnie do zera. W przypadku „szorta” sytuacja jest odwrotna. Cena akcji teoretycznie może rosnąć w nieskończoność. Jeśli zamiast spadać, zacznie gwałtownie rosnąć, Twoja strata będzie się powiększać bez ograniczeń. Musisz bowiem odkupić akcje po każdej, nawet absurdalnie wysokiej cenie, by je zwrócić.

Ciekawostka: Słynna historia akcji GameStop z 2021 roku to doskonały przykład ryzyka związanego z szortowaniem. Małe grupy inwestorów indywidualnych skrzyknęły się w internecie, by masowo kupować akcje mocno „szortowane” przez duże fundusze hedgingowe. Gwałtowny wzrost ceny zmusił te fundusze do zamykania swoich pozycji z gigantycznymi stratami, sięgającymi miliardów dolarów.

Po co w ogóle "szortować"?

Mimo ryzyka, inwestorzy decydują się na krótką sprzedaż z dwóch głównych powodów:

• Spekulacja: Najczęstszy motyw. Inwestor uważa, że dana spółka jest przewartościowana, jej model biznesowy jest wadliwy lub wkrótce opublikuje słabe wyniki finansowe, co doprowadzi do spadku cen jej akcji.
• Zabezpieczenie (hedging): Bardziej zaawansowana technika. Inwestor posiadający duży portfel akcji może otworzyć pozycję krótką na indeksie giełdowym lub akcjach innej spółki, aby zabezpieczyć się przed ogólnym spadkiem na rynku. Ewentualny zysk z „szorta” może zrekompensować część strat z posiadanych akcji.

Podsumowanie - narzędzie dla świadomych

Krótka sprzedaż to potężne narzędzie w arsenale doświadczonego inwestora, ale z pewnością nie jest to strategia dla początkujących. Wymaga dogłębnej analizy rynku, zrozumienia ryzyka i silnej dyscypliny. Pokazuje jednak, że na giełdzie można zarabiać nie tylko podczas hossy, ale także w trudniejszych czasach, o ile potrafimy prawidłowo ocenić sytuację i zarządzać potencjalnymi stratami.