Drgawki u psa, przyczyny

Widok psa w trakcie ataku drgawek to jedno z najbardziej przerażających doświadczeń dla każdego właściciela. Nagłe, niekontrolowane skurcze mięśni, utrata świadomości i piana na pysku mogą wywołać panikę. Jednak zrozumienie, dlaczego tak się dzieje, jest pierwszym i najważniejszym krokiem do zapewnienia psu odpowiedniej pomocy. Przyczyny drgawek są niezwykle zróżnicowane – od genetyki po przypadkowe zatrucia – a ich poznanie to klucz do skutecznej diagnostyki i leczenia.

Czym tak naprawdę są drgawki?

Zanim zagłębimy się w przyczyny, warto zrozumieć sam mechanizm. Drgawki, nazywane również atakiem padaczkowym, to nic innego jak nagłe, gwałtowne i niekontrolowane wyładowania elektryczne w mózgu. Ta „burza mózgowa” zakłóca normalne funkcjonowanie organizmu, prowadząc do objawów, które tak bardzo nas niepokoją. Ważne jest, aby odróżnić pełny atak od lokalnych drżeń czy tików mięśniowych, które mogą mieć zupełnie inne podłoże.

Główne przyczyny drgawek u psa

Przyczyny występowania ataków padaczkowych można podzielić na kilka głównych kategorii. Weterynarz, stawiając diagnozę, musi wziąć pod uwagę wiek psa, rasę, historię chorób oraz wyniki szczegółowych badań.

Padaczka idiopatyczna (pierwotna)

To zdecydowanie najczęstsza przyczyna nawracających drgawek u psów w wieku od 6 miesięcy do 6 lat. Słowo „idiopatyczna” oznacza, że jej dokładne podłoże nie jest znane, choć silnie podejrzewa się czynniki genetyczne. W tym przypadku mózg psa jest strukturalnie zdrowy, a ataki wynikają z wrodzonej skłonności do nadmiernej aktywności elektrycznej. Rasy szczególnie predysponowane to między innymi: Beagle, Owczarek niemiecki, Labrador Retriever, Golden Retriever, Owczarek belgijski czy Seter irlandzki.

Przyczyny metaboliczne i wewnątrzustrojowe

Czasami problem nie leży w samym mózgu, ale w funkcjonowaniu całego organizmu. Zaburzenia metaboliczne mogą prowadzić do gromadzenia się toksyn lub niedoborów kluczowych substancji, co wtórnie wpływa na pracę układu nerwowego. Do najczęstszych przyczyn należą:

• Choroby wątroby: Niewydolna wątroba nie jest w stanie filtrować toksyn z krwi, co prowadzi do encefalopatii wątrobowej i drgawek.
• Choroby nerek: Podobnie jak w przypadku wątroby, niewydolność nerek powoduje zatrucie organizmu mocznikiem.
• Hipoglikemia: Gwałtowny spadek poziomu cukru we krwi, szczególnie niebezpieczny dla szczeniąt małych ras oraz psów z cukrzycą.
• Zaburzenia elektrolitowe: Niewłaściwy poziom wapnia (tężyczka poporodowa u suk) lub innych jonów może zakłócać przekaźnictwo nerwowe.

Zatrucia – cichy wróg w domu

Psy, z natury ciekawskie, są narażone na kontakt z wieloma substancjami toksycznymi. Spożycie trucizny to jedna z najpoważniejszych przyczyn drgawek, wymagająca natychmiastowej interwencji weterynaryjnej. Uważaj szczególnie na:

• Ksylitol: Słodzik obecny w gumach do żucia i produktach „bez cukru”.
• Czekolada: Zawarta w niej teobromina jest toksyczna dla psów.
• Trutki na gryzonie i ślimaki: Bardzo silne neurotoksyny.
• Leki dla ludzi: Szczególnie niebezpieczne są leki przeciwbólowe i antydepresanty.
• Niektóre rośliny domowe i ogrodowe.

Problemy strukturalne w mózgu

W tej grupie znajdują się wszystkie schorzenia, które fizycznie uszkadzają tkankę mózgową. Są one częściej diagnozowane u psów starszych, ale mogą wystąpić w każdym wieku.

• Nowotwory mózgu: Guzy uciskające struktury mózgu.
• Urazy głowy: Wypadki komunikacyjne lub inne silne uderzenia.
• Zapalenie mózgu lub opon mózgowych: Na tle infekcyjnym (wirusowym, bakteryjnym) lub autoimmunologicznym.
• Wodogłowie: Nadmierne gromadzenie się płynu mózgowo-rdzeniowego, częste u ras brachycefalicznych (np. Mopsy, Buldogi francuskie).

Co robić, gdy pies ma atak?

Wiedza o przyczynach jest ważna, ale kluczowa jest umiejętność prawidłowego zachowania się w trakcie ataku. Twoja reakcja może zapewnić psu bezpieczeństwo.

1. Zachowaj spokój. Twój pies nie jest świadomy tego, co się dzieje i nie odczuwa bólu. Twój spokój pomoże Ci działać racjonalnie.
2. Zabezpiecz otoczenie. Odsuń od psa meble, krzesła i inne twarde przedmioty, o które mógłby się uderzyć. Podłóż mu pod głowę miękki koc lub poduszkę.
3. Nigdy nie wkładaj niczego do pyska psa! To mit, że pies może połknąć język. Próba włożenia ręki lub przedmiotu do pyska grozi jedynie poważnym pogryzieniem.
4. Mierz czas. Zwróć uwagę, jak długo trwa atak. Informacja, czy trwał 30 sekund czy 5 minut, jest niezwykle cenna dla weterynarza.
5. Po ataku zapewnij spokój. Pies może być zdezorientowany, zmęczony, a nawet chwilowo niewidomy. Zapewnij mu ciche miejsce, dostęp do wody i bądź przy nim. Pamiętaj, że to nie jest jego wina.
6. Skontaktuj się z weterynarzem. Każdy pierwszy atak drgawek oraz każdy atak trwający dłużej niż 5 minut wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.

Diagnostyka to podstawa

Jak widać, lista potencjalnych przyczyn jest długa. Dlatego tak ważna jest dokładna diagnostyka. Lekarz weterynarii prawdopodobnie zleci badania krwi (morfologię i biochemię), badanie moczu, a w bardziej skomplikowanych przypadkach także badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny (MRI) czy tomografia komputerowa (CT). Tylko znalezienie źródła problemu pozwala na wdrożenie skutecznego leczenia, które w wielu przypadkach pozwala psu prowadzić normalne i szczęśliwe życie.