Instalacje fotowoltaiczne on/grid i off/grid. Czym się różnią? Który rodzaj instalacji lepiej wybrać we Wrocławiu?

Decyzja o inwestycji w fotowoltaikę to krok w stronę niezależności energetycznej i niższych rachunków. Jednak zanim panele słoneczne pojawią się na Twoim dachu, stajesz przed kluczowym wyborem: instalacja on-grid czy off-grid? Choć obie technologie czerpią energię ze słońca, zasada ich działania i korzyści, jakie oferują, diametralnie się różnią. Zrozumienie tych różnic jest fundamentem do podjęcia świadomej i opłacalnej decyzji, zwłaszcza w tak zurbanizowanym środowisku jak Wrocław.

Instalacja on-grid, czyli stałe połączenie z siecią

System on-grid, nazywany również sieciowym, to zdecydowanie najpopularniejsze rozwiązanie stosowane w polskich domach i firmach. Jego fundamentalną cechą jest stałe podłączenie do publicznej sieci energetycznej. Instalacja tego typu działa w symbiozie z systemem krajowym, co ma swoje unikalne zalety i wady.

Jak to działa w praktyce?

W słoneczny dzień panele fotowoltaiczne produkują energię elektryczną. Jest ona w pierwszej kolejności zużywana na bieżące potrzeby budynku. Co dzieje się z nadwyżką? Trafia ona bezpośrednio do sieci energetycznej. Proces ten jest mierzony przez specjalny, dwukierunkowy licznik, który rejestruje zarówno energię pobraną, jak i oddaną. W Polsce od 2022 roku obowiązuje system net-billing, w ramach którego sprzedajesz swoje nadwyżki energii do sieci po aktualnej cenie rynkowej, a za energię pobraną płacisz zgodnie z taryfą swojego operatora. Kiedy Twoja instalacja nie produkuje prądu (np. w nocy lub przy bardzo dużym zachmurzeniu), energia jest automatycznie pobierana z sieci publicznej.

Zalety i wady systemu on-grid

• Zalety: Niższy koszt początkowy (brak konieczności zakupu drogich magazynów energii), prostsza budowa i mniejsza awaryjność, brak konieczności zarządzania energią, sieć publiczna działa jak wirtualny magazyn.
• Wady: Całkowita zależność od sieci energetycznej – w przypadku awarii sieci (blackoutu) Twoja instalacja fotowoltaiczna również zostanie automatycznie wyłączona ze względów bezpieczeństwa. Jesteś także uzależniony od zmieniających się regulacji prawnych dotyczących rozliczeń energii.

Instalacja off-grid, czyli pełna niezależność energetyczna

System off-grid, znany jako autonomiczny lub wyspowy, to rozwiązanie dla osób ceniących sobie stuprocentową niezależność. Taka instalacja nie jest w ogóle podłączona do publicznej sieci energetycznej. Cała wyprodukowana energia musi zostać zużyta na miejscu lub zmagazynowana na później.

Sercem systemu jest magazyn energii

Kluczowym i nieodłącznym elementem systemu off-grid jest magazyn energii, czyli zestaw akumulatorów. To właśnie w nich gromadzona jest energia wyprodukowana w ciągu dnia, która nie została natychmiast zużyta. Zmagazynowany prąd jest następnie wykorzystywany w nocy, w pochmurne dni lub w momentach zwiększonego zapotrzebowania. Prawidłowe zwymiarowanie zarówno mocy paneli, jak i pojemności magazynu energii jest tutaj absolutnie krytyczne dla stabilnego działania systemu.

Zalety i wady systemu off-grid

• Zalety: Pełna niezależność od dostawców prądu i awarii sieci, stałe i przewidywalne koszty energii (po poniesieniu inwestycji), idealne rozwiązanie dla lokalizacji bez dostępu do sieci energetycznej.
• Wady: Znacznie wyższy koszt inwestycji ze względu na cenę magazynów energii, konieczność precyzyjnego zarządzania zużyciem energii, ograniczona ilość dostępnej energii (ryzyko jej braku przy długotrwałej złej pogodzie), akumulatory mają ograniczoną żywotność i wymagają okresowej wymiany.

On-grid czy off-grid we Wrocławiu? Analiza wyboru

Wybór odpowiedniego systemu zależy w dużej mierze od lokalizacji i indywidualnych potrzeb. W kontekście dużego miasta, jakim jest Wrocław, odpowiedź wydaje się jednoznaczna. Infrastruktura energetyczna w aglomeracjach miejskich jest z reguły bardzo stabilna i dobrze rozwinięta. Długotrwałe i częste awarie zasilania należą do rzadkości. W takim środowisku główna zaleta systemu off-grid, czyli ochrona przed blackoutami, traci na znaczeniu.

Dla typowego mieszkańca Wrocławia, właściciela domu jednorodzinnego czy małej firmy, system on-grid jest rozwiązaniem zdecydowanie bardziej racjonalnym ekonomicznie. Niższe koszty początkowe i możliwość korzystania z sieci jako bufora bezpieczeństwa sprawiają, że jest to opcja optymalna. System net-billing, mimo swoich wad, wciąż pozwala na znaczne obniżenie rachunków za prąd.

Kiedy warto rozważyć inne opcje?

Instalacja off-grid we Wrocławiu może mieć sens w niszowych przypadkach, na przykład w obiektach, gdzie nawet chwilowa przerwa w dostawie prądu jest niedopuszczalna (np. zasilanie aparatury medycznej, serwerowni). Ciekawą alternatywą, zyskującą na popularności, jest system hybrydowy. Łączy on zalety obu światów – jest podłączony do sieci (on-grid), ale posiada również własny magazyn energii. Zapewnia to zasilanie awaryjne w razie blackoutu i pozwala na zwiększenie autokonsumpcji, czyli zużycia własnej, darmowej energii, co staje się coraz bardziej opłacalne.

Podsumowanie: Świadoma decyzja to klucz do sukcesu

Podsumowując, wybór między systemem on-grid a off-grid to decyzja między ekonomią a pełną autonomią. W warunkach miejskich, takich jak Wrocław, gdzie sieć energetyczna jest niezawodna, instalacja on-grid pozostaje najbardziej logicznym i opłacalnym wyborem dla większości inwestorów. Z kolei system off-grid to propozycja dla tych, którzy mieszkają w miejscach z utrudnionym dostępem do sieci lub dla których absolutna niezależność energetyczna jest najwyższym priorytetem, wartym wyższej ceny. Przed podjęciem ostatecznej decyzji, zawsze warto dokładnie przeanalizować swój profil zużycia energii i skonsultować się z doświadczonym instalatorem.