Co trzeba załatwić w urzędzie stanu cywilnego przed ślubem?

Marzenie o ślubie to dla wielu jedna z najpiękniejszych wizji przyszłości. Zanim jednak nadejdzie ten wielki dzień, a Wy powiecie sobie sakramentalne "tak" (czy to w urzędzie, czy w kościele, z późniejszymi skutkami cywilnoprawnymi), czeka Was wizyta w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC). To właśnie tam rozpoczyna się oficjalna droga do małżeństwa, a odpowiednie przygotowanie formalności jest kluczem do spokoju i radości. Przygotujcie się na podróż przez niezbędne dokumenty i procedury, które pozwolą Wam bezstresowo wkroczyć w nowy etap życia.

Podstawowe dokumenty dla obywateli Polski

Dla par, w których oboje narzeczeni są obywatelami Polski, procedura w USC jest najbardziej standardowa. Mimo to, niezbędne jest dokładne skompletowanie wymaganych dokumentów, aby uniknąć niepotrzebnych opóźnień.

• Dowody osobiste: To absolutna podstawa. Musicie mieć przy sobie ważne dowody osobiste, które potwierdzą Waszą tożsamość.
• Skrócone odpisy aktów urodzenia: Jeśli Wasze akty urodzenia zostały sporządzone w innym USC niż ten, w którym zamierzacie brać ślub, lub jeśli Wasz akt urodzenia jest starszy niż 6 miesięcy i nie był wcześniej aktualizowany w systemie, urząd może poprosić o ich dostarczenie. Warto upewnić się, czy Wasze dane są już w systemie teleinformatycznym rejestrów państwowych, co często eliminuje potrzebę dostarczania fizycznych odpisów.
• Oświadczenia o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa: To kluczowy element. Narzeczeni składają oświadczenie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, takich jak pokrewieństwo, ubezwłasnowolnienie czy pozostawanie w innym ważnym związku małżeńskim.
• Zapewnienie o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa: Jest to dokument składany osobiście przez narzeczonych przed kierownikiem USC (lub jego zastępcą). Zawiera on wszystkie niezbędne dane przyszłych małżonków oraz ich oświadczenie o braku przeszkód. Ważne: Od momentu podpisania zapewnienia, ślub musi odbyć się w ciągu sześciu miesięcy. Po tym czasie dokument traci ważność i procedurę trzeba powtórzyć.

Sytuacje szczególne: Gdy życie pisze własne scenariusze

Życie bywa złożone, a USC jest przygotowane na różnorodne sytuacje. Poniżej przedstawiamy, co należy załatwić, gdy historia przyszłych małżonków jest nieco bardziej skomplikowana.

Kiedyś już "tak": Wdowiec czy rozwodnik

Jeśli jedno z Was było już w związku małżeńskim, konieczne będzie dostarczenie dodatkowych dokumentów:

• Odpis aktu zgonu poprzedniego małżonka: W przypadku wdowca lub wdowy.
• Odpis aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie lub prawomocny wyrok sądu o rozwodzie/unieważnieniu małżeństwa: Dla osób rozwiedzionych. Pamiętajcie, że wyrok musi być prawomocny, co oznacza, że minął już czas na odwołanie.

Dzieci w drodze lub już obecne

W przypadku, gdy narzeczeni mają wspólne dziecko (lub dzieci) urodzone poza małżeństwem, lub gdy kobieta jest w ciąży, podczas składania zapewnienia należy złożyć oświadczenie o nazwisku dzieci. Dzięki temu dzieci zyskają nazwisko, które będzie nosiło małżeństwo, lub nazwisko jednego z małżonków.

Ślub z obcokrajowcem: Międzynarodowa miłość, krajowe przepisy

Małżeństwa międzynarodowe są coraz częstsze. Jeśli jedno z Was nie jest obywatelem Polski, lista wymaganych dokumentów ulega rozszerzeniu.

• Paszport: Obcokrajowiec musi przedstawić ważny paszport.
• Odpis aktu urodzenia: Zazwyczaj z tłumaczeniem przysięgłym na język polski. Upewnijcie się, że tłumaczenie jest wykonane przez tłumacza przysięgłego wpisanego na listę Ministerstwa Sprawiedliwości.
• Zaświadczenie o zdolności prawnej do zawarcia małżeństwa za granicą: To dokument wydawany przez odpowiedni organ w kraju pochodzenia obcokrajowca, który potwierdza, że zgodnie z prawem jego państwa nie ma przeszkód do zawarcia małżeństwa. Ciekawostka: Jeśli uzyskanie takiego zaświadczenia jest niemożliwe (np. ze względu na brak takiej instytucji w danym kraju, czy trudności proceduralne), obcokrajowiec może wystąpić do sądu rejonowego z wnioskiem o zwolnienie go z obowiązku przedłożenia tego zaświadczenia. Sąd oceni, czy spełnia on warunki do zawarcia małżeństwa według polskiego prawa.
• Tłumacz przysięgły: Jeśli obcokrajowiec nie mówi płynnie po polsku, podczas składania zapewnienia i ceremonii ślubnej niezbędna będzie obecność tłumacza przysięgłego.

Termin ślubu i wybór nazwiska: Decyzje na przyszłość

Poza skompletowaniem dokumentów, w USC podejmuje się także kilka kluczowych decyzji, które zaważą na przyszłym życiu małżeńskim.

Wybór nazwiska po ślubie

Narzeczeni muszą złożyć oświadczenie o tym, jakie nazwiska będą nosić po zawarciu małżeństwa, oraz jakie nazwisko będą nosić ich wspólne dzieci. Dostępne są trzy opcje:

• Pozostawienie swojego dotychczasowego nazwiska.
• Przyjęcie nazwiska współmałżonka.
• Przyjęcie nazwiska dwuczłonowego (np. łącząc swoje nazwisko z nazwiskiem współmałżonka, ale tylko w określonej kolejności).

Rezerwacja terminu i opłaty

Termin ślubu cywilnego w USC ustala się podczas składania zapewnienia o braku przeszkód. Jak wspomniano, ślub musi odbyć się w ciągu sześciu miesięcy od daty złożenia zapewnienia. Standardowo, ceremonia odbywa się nie wcześniej niż miesiąc od tej daty, choć w uzasadnionych przypadkach kierownik USC może zezwolić na wcześniejszy termin.

Należy również uiścić opłatę skarbową za sporządzenie aktu małżeństwa. Jej wysokość jest stała i niezależna od miejsca czy terminu.

Ważne wskazówki i co jeszcze warto wiedzieć

• Świadkowie: Pamiętajcie, że do ceremonii ślubnej potrzebni są dwaj pełnoletni świadkowie. Ich dane (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL) należy podać w USC przed ślubem.
• Ślub poza urzędem: Jeśli marzycie o ceremonii w plenerze lub innym wyjątkowym miejscu, USC oferuje taką możliwość (pod warunkiem spełnienia określonych wymogów, np. godne warunki, bezpieczeństwo). Wiąże się to z dodatkową opłatą.
• Czas i dokładność: Rozpocznijcie załatwianie formalności z odpowiednim wyprzedzeniem (nawet kilka miesięcy przed planowaną datą ślubu), szczególnie jeśli macie do czynienia z dokumentami zagranicznymi. Dokładność w wypełnianiu wniosków i dostarczaniu dokumentów jest kluczowa.
• Konsultacja z urzędnikiem: W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze warto skontaktować się bezpośrednio z wybranym USC. Urzędnicy są tam, aby pomóc i rozwiać wszelkie niejasności, dostosowując informacje do Waszej indywidualnej sytuacji.

Przygotowanie do ślubu to ekscytujący czas, a formalności w Urzędzie Stanu Cywilnego są jego nieodłączną częścią. Wczesne i dokładne działanie pozwoli Wam uniknąć stresu i skupić się na tym, co najważniejsze – na celebracji Waszej miłości i początku wspólnej drogi. Powodzenia!