Najczęstsze usterki silników diesel’a

Silniki diesla przez lata uchodziły za synonim niezawodności i potężnego momentu obrotowego. Dziś, choć wciąż cenione za oszczędność na długich trasach, stały się symbolem skomplikowanych i kosztownych napraw. Nowoczesne jednostki wysokoprężne, naszpikowane zaawansowaną technologią w imię ekologii i wydajności, bywają kapryśne. Przyjrzyjmy się najczęstszym usterkom, które mogą spędzić sen z powiek właścicielom aut z silnikiem o zapłonie samoczynnym.

Układ wtryskowy – Serce diesla

Nowoczesne silniki diesla opierają swoje działanie na precyzyjnym systemie wtrysku paliwa, najczęściej typu Common Rail. To właśnie on jest jednym z najbardziej wrażliwych i jednocześnie najdroższych w naprawie elementów. Problemy z nim związane mogą objawiać się na wiele sposobów.

Wtryskiwacze

Głównym winowajcą problemów z układem zasilania są najczęściej wtryskiwacze. Ich zadaniem jest precyzyjne dawkowanie paliwa pod ogromnym ciśnieniem. Niestety, są bardzo wrażliwe na jakość tankowanego oleju napędowego. Zanieczyszczenia i woda w paliwie mogą prowadzić do ich uszkodzenia. Typowe objawy to:

• Problemy z uruchomieniem silnika (zwłaszcza zimnego)
• Nierówna praca na biegu jałowym
• Zwiększone zadymienie z rury wydechowej (czarny lub biały dym)
• Spadek mocy i wzrost zużycia paliwa
• Charakterystyczne „stukanie” lub „klekotanie”

Ciekawostka: Ciśnienie w szynie Common Rail może sięgać nawet 2500 barów! To ponad 1000 razy więcej niż ciśnienie w oponie samochodowej. Dlatego tak ważna jest precyzja i czystość całego układu.

Pompa wysokiego ciśnienia

Kolejnym kluczowym elementem jest pompa wysokiego ciśnienia. Jej awaria często objawia się podobnie do uszkodzenia wtryskiwaczy, ale może również prowadzić do nagłego unieruchomienia pojazdu. Jednym z najgorszych scenariuszy jest tzw. „łuszczenie się” pompy, gdy do całego układu paliwowego dostają się metalowe opiłki, niszcząc przy tym również wtryskiwacze. Naprawa jest wtedy ekstremalnie kosztowna.

Układ doładowania – Turbosprężarka

Turbosprężarka to element, który znacząco zwiększa moc i sprawność silnika diesla. Niestety, jej wirnik obraca się z prędkością przekraczającą 200 000 obrotów na minutę i pracuje w ekstremalnych temperaturach. To sprawia, że jest podatna na awarie, szczególnie przy niewłaściwej eksploatacji.

Objawy uszkodzenia turbiny

Najczęstsze sygnały świadczące o problemach z turbo to:

• Słyszalny gwizd lub wycie podczas przyspieszania
• Wyraźny spadek mocy silnika
• Niebieski lub czarny dym z wydechu
• Zwiększone zużycie oleju silnikowego

Aby przedłużyć życie turbosprężarki, należy pamiętać o regularnej wymianie oleju silnikowego wysokiej jakości oraz o tym, by po dynamicznej jeździe odczekać 1-2 minuty przed wyłączeniem silnika, pozwalając turbinie ostygnąć.

Ekologia, która bywa problematyczna

Współczesne normy emisji spalin wymusiły na producentach stosowanie skomplikowanych systemów oczyszczania. Niestety, to one często są źródłem problemów, zwłaszcza w autach użytkowanych głównie w mieście.

Zawór recyrkulacji spalin (EGR)

Zawór EGR (Exhaust Gas Recirculation) ma za zadanie kierować część spalin z powrotem do komory spalania, co obniża temperaturę i redukuje emisję tlenków azotu (NOx). Z czasem zawór i kanały dolotowe zatykają się nagarem (sadzą), co prowadzi do jego zablokowania. Skutkuje to szarpaniem, spadkiem mocy i pojawieniem się kontrolki „check engine”.

Filtr cząstek stałych (DPF/FAP)

Filtr DPF to prawdziwa zmora kierowców poruszających się na krótkich dystansach. Jego zadaniem jest wyłapywanie cząstek sadzy ze spalin. Aby działał poprawnie, musi się regularnie „wypalać”, czyli oczyszczać w wysokiej temperaturze. Proces ten wymaga jazdy ze stałą, wyższą prędkością przez kilkanaście minut. W cyklu miejskim często jest to niemożliwe.

Zapchany filtr DPF to prosta droga do poważnych problemów: drastyczny spadek mocy, przejście silnika w tryb awaryjny i w skrajnych przypadkach nawet uszkodzenie silnika z powodu podniesionego poziomu oleju rozrzedzonego paliwem.

Koło zamachowe dwumasowe

Choć technicznie nie jest częścią samego silnika, to koło dwumasowe jest nieodłącznie z nim związane i stanowi jedną z najczęstszych i najdroższych bolączek nowoczesnych diesli. Jego zadaniem jest tłumienie drgań skrętnych generowanych przez silnik. Objawy zużycia to hałas i szarpanie przy ruszaniu, stukanie na biegu jałowym oraz wibracje przenoszone na karoserię. Wymiana „dwumasy” niemal zawsze wiąże się z wymianą kompletnego sprzęgła, co generuje wysokie koszty.